การเลี้ยงไก่ไข่

 การเลี้ยงไก่ไข่

การเลี้ยงไก่ไข่ถือว่าเป็นอาชีพที่มีผู้สนใจมากในปัจจุบัน  เนื่องจากไก่ไข่เลี้ยงไม่ยากต้องการพื้นที่เลี้ยงน้อย  มีความสะดวกทั้งทางด้านการจัดหาลูกไก่ อาหาร  อุปกรณ์การให้อาหารและน้ำ วัคซีนและยารักษาโรค นอกจากนี้ยังมีการปรับปรุงพันธุ์ไก่ไข่จากพันธุ์แท้เป็นไก่ผสมที่ให้ผลผลิตสุงกว่าพันธุ์แท้  จึงทำให้การเลี้ยงไก่ไข่ในประเทศไทยมีความคล่องตัวสูง ทำให้อุตสาหกรรมไก่ไข่เจริญก้าวหน้า สามารถผลิตไข่เพื่อการบริโภคภายในประเทศและจำหน่ายต่างประเทศในปีหนึ่งๆเป็นมูลค่าหลายล้านบาท

เป้าหมายและวัตถุประสงค์

1.เพื่อเกิดความรู้ความเข้าใจในการเลี้ยงไก่ไข่และการจำกัดอาหารในแต่ละช่วงอายุ

2.เพื่อให้ทราบถึงการให้ผลผลิตขอองไข่ไก่ และคุณภาพของไข่ไก่ในแต่ละช่วงของการให้ไข่

3.เพื่อให้ทราบวิธีการคิดต้นทุนการผลิตต่อการผลิตไข่ไก่ 1 ฟอง

วิธีเริ่มต้นเลี้ยงไก่ไข่ 

   1. เริ่มต้นด้วยการเลี้ยงลูกไก่อายุ 1 วัน เป็นวิธีที่นิยมกันมากเนื่องจากทุนน้อย สามารถเลี้ยงไก่ได้ตลอดเวลาด้วยตัวเอง ดูแลเอาใจใส่ได้อย่างเต็มที่ ได้รู้ประวัติของไก่ทั้งฝูง แต่การเลี้ยงแบบนี้ต้องใช้เวลานานกว่าไก่จะให้ไข่ เพราะต้องเลี้ยงตั้งแต่แรกเกิด และต้องเสี่ยงต่อการตายของไก่ในระยะแรกๆ ต้องรออย่างน้อยถึง 22 สัปดาห์ ไก่จึงจะเริ่มให้ไข่

    2. เริ่มต้นด้วยการเลี้ยงไก่รุ่นอายุ 2 เดือน เป็นวิธีที่นิยมกันในปัจจุบัน โดยการซื้อไก่รุ่นอายุ 6 สัปดาห์ - 2 เดือน มาจากฟาร์มหรือบริษัทที่รับเลี้ยงลูกไก่ ลูกไก่ในระยะนี้ราคายังไม่แพงมากนัก และสามารถตัดปัญหาในเรื่องการเลี้ยงดูลูกไก่และการกกลูกไก่ การเลี้ยงไก่รุ่นอายุ 2 เดือนนี้ มักจะให้อาหารที่มีคุณภาพค่อนข้างต่ำ ราคาถูก การเลี้ยงไม่ต้องใช้ความชำนาญมากนัก ผู้ที่เริ่มต้นเลี้ยงไก่เป็นครั้งแรก จึงสมควรเริ่มเลี้ยงด้วยวิธีนี้  

    3. เริ่มต้นด้วยการเลี้ยงไก่สาว เป็นวิธีที่ผู้เลี้ยงไก่เป็นอาชีพหรือเพื่อการค้านิยมกันมาก เนื่องจากไม่ต้องเสียเวลาเลี้ยงดูไก่เล็กหรือไก่รุ่น นอกจากนี้โรงเรือนก็สร้างไว้เฉพาะกับไก่ไข่เท่านั้น แต่การเลี้ยงไก่วิธีนี้ต้องลงทุนสูง ผู้เลี้ยงจะต้องรู้จักฟาร์มที่ผลิตไก่สาวเป็นอย่างดี ต้องสอบถามถึงประวัติของฝูงไก่สาวที่นำมาเลี้ยงเสมอ เพราะช่วงที่ไก่ยังเป็นลูกไก่และไก่รุ่นผู้เลี้ยงไม่สามารถรู้ประวัติของฝูงไก่สาวที่จะนำมาเลี้ยงได้

1.การเลี้ยงดูไก่เล็ก (อายุ 1 วัน-16 สัปดาห์)   เมื่อลูกไก่มาถึงฟาร์มต้องนำเข้าเครื่องกกโดยเร็วที่สุด เตรียมน้ำสะอาดให้กินทันที ควรผสมยาปฏิชีวนะหรือวิตามินให้กินติดต่อกัน 2-3 วันแรก ถ้าลูกไก่มีลักษณะนอนฟุบ อ่อนเพลียมาก ควรผสมน้ำตาลทรายลงในน้ำผสมยาปฏิชีวนะในอัตรา 5-10%ระยะ 12 ชั่วโมงแรก

    เมื่อลูกไก่เข้าเครื่องกก 2-3ชั่วโมง หรือลูกไก่เริ่มกินน้ำได้แล้ว ให้อาหารไก่ไข่เล็ก โปรตีน 19 % ให้น้อยๆ แต่บ่อยครั้งอย่างน้อยวันละ 3-4 ครั้ง  ให้แสงสว่างในโรงเรือน 1-3 วันแรกเท่านั้น เพื่อให้ไก่คุ้นเคยกับสถานที่ ควรเปิดไฟสลัวๆ   ภายในเครื่องกกต้องมีแสงไฟอยู่ตลอดเวลาในระยะ 1-3 สัปดาห์  หมั่นตรวจสุขภาพไก่  อาหารและน้ำ เปลี่ยนวัสดุรองพื้นที่ชื้น  อากาศต้องถ่ายเทได้สะดวก ขยายวงกกให้กว้างตามความเหมาะสมทุกๆ 5-7 วัน ยกเครื่องกกให้สูงขึ้นเล็กน้อย  ปรับอุณหภูมิให้ต่ำลงสัปดาห์ละ 5 องศาฟาเรนไฮด์ ทำวัคซีนตามกำหนด  ตัดปากเมื่ออายุ 6-9 วัน เมื่อกกลูกไก่ครบ 21 วัน นำวงล้อมและเครื่องกกออก จัดเตรียมอุปกรณ์ ดังนี้

  - ที่ให้อาหาร ใช้แบบถังแขวนในอัตรา 3-4 ใบต่อไก่ 100 ตัว

  - ที่ให้น้ำ ใช้แบบถังแขวน ในอัตราตามขอบราง 1 นิ้วต่อไก่ 1 ตัว ที่ให้อาหารและน้ำ ต้องปรับให้อยู่ในระดับความสูงเท่ากับหลังไก่เสมอ

เริ่มให้ไก่กินกรวดตั้งแต่อายุ 3 สัปดาห์ขึ้นไป   ให้สัปดาห์ละครั้งๆ ละ ครึ่งกิโลกรัมต่อไก่ 100 ตัว เริ่มชั่งน้ำหนักไก่จำนวน 5% ของฝูงเมื่ออายุ 6 สัปดาห์ จดบันทึกปริมาณอาหาร จำนวนไก่ตาย คัดทิ้ง สิ่งผิดปกติ การปฏิบัติงาน การใช้ยาและวัคซีนเป็นประจำ

   2.การเลี้ยงดูไก่รุ่น (อายุ 7-14 สัปดาห์)   การเลี้ยงไก่ในระยะนี้   ควรจัดเตรียมพื้นที่เลี้ยงในอัตราไก่ 5-6 ตัวต่อ 1 ตารางเมตร  เมื่ออายุ 7 สัปดาห์ เปลี่ยนอาหารจากไก่ไข่เล็กเป็นอาหารไก่ไข่รุ่น ให้อาหารในอัตรา 4-5 ถังต่อไก่ 100 ตัว ปรับระดับที่ให้อาหารให้อยู่ระดับหลังไก่เสมอ ทำความสะอาดอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้ง เตรียมน้ำสะอาดให้เพียงพอ โดยใช้ในอัตราตามขอบราง 1 นิ้ว ต่อไก่ 1 ตัว ดูแลวัสดุรองพื้นอย่าให้แฉะ  ชั่งน้ำหนักไก่ จำนวน 5% ของฝูง ทุกสัปดาห์ เพื่อใช้เป็นข้อมูลในการเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐานของไก่แต่ละสายพันธุ์ เพื่อลดหรือเพิ่มปริมาณอาหารที่จะให้   จดบันทึกเกี่ยวกับการจัดการอื่นๆด้วย 

  3. การเลี้ยงดูไก่สาว (อายุ 15-20 สัปดาห์)   การเลี้ยงดูไก่สาวจะใกล้เคียงกับการเลี้ยงดูไก่รุ่น  ต้องควบคุมปริมาณอาหาร และน้ำหนักตัวไก่ให้อยู่ในเกณฑ์มาตรฐานของไก่ไข่แต่ละสายพันธุ์ ควรจัดการดังนี้

     เมื่อไก่อายุ 15 สัปดาห์ เปลี่ยนอาหารจากไก่ไข่รุ่นเป็นไก่ไข่สาว ไม่ควรให้กินอาหารแบบเต็มที่เพราะไก่มักจะกินเกินความต้องการทำให้มีน้ำหนักตัวมากเกินไป ไก่ให้ไข่เร็วแต่ไม่ทนและสิ้นเปลืองค่าอาหาร

 การควบคุมอาหารมี 3 วิธี

               1. จำกัดปริมาณอาหารในแต่ละวัน  อาหารประกอบด้วยโปรตีน 16-18 % พลังงาน 2,800 แคลอรี่ต่อกิโลกรัม การให้อาหารแบบนี้ไก่จะไม่เครียด

               2.  ควรให้ไก่กินอาหารที่มีเยื่อใยสูงประกอบด้วย โปรตีน 13% มีพลังงาน 1,750-1,975 แคลอรี่ต่อกิโลกรัม ได้อย่างเต็มที่ไก่จะกินมากกว่าปกติ 50 % ซึ่งอาจทำให้ต้นทุนสูงก็ได้ จึงควรมีการชั่งควบคู่ไปกับการควบคุมอาหารด้วย

               3.  การให้อาหารแบบข้ามวัน แบ่งเป็น 3 แบบคือ

                -  ให้อาหารแบบวันเว้นวัน  , การให้อาหารแบบ 2 วันเว้น 1 วัน ,ให้5 วันเว้น 2 วันใน 1 สัปดาห์

   หมั่นตรวจสุขภาพไก่ ทำวัคซีนตามกำหนด และสุ่มชั่งน้ำหนักไก่จำนวน 5% ของฝูงทุกสัปดาห์  ในกรณีที่เลี้ยงแบบรวมฝูงเมื่อไก่อายุ 17-18 สัปดาห์ ติดตั้งรังไข่ ขนาดช่องล่ะ 8x12 นิ้ว ในอัตรา 1 ช่องต่อไก่ 4 ตัว

  กรณีที่เลี้ยงแบบกรงตับ ให้ย้ายไก่ขึ้นเมื่ออายุ 18-20 สัปดาห์ ควรมีการควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิด เพราะไก่กำลังจะเริ่มให้ผลผลิต ในการเลี้ยงตั้งแต่แรกเกิดถึงอายุ 20 สัปดาห์ อัตราการตายและคัดทิ้งไม่ควรเกิน 10%  ก่อนที่จะย้ายไก่ขึ้นกรงตับ ควรกำจัดเหาไร และถ่ายพยาธิก่อน ไก่เริ่มให้ไข่ประมาณ 3-4 สัปดาห์  

 4.การเลี้ยงดูไก่ไข่ (อายุ 21-72 สัปดาห์)   ไก่ไข่ระยะนี้เป็นช่วงให้ผลผลิต ถ้าการเลี้ยงดูอย่างถูกต้องไก่จะเริ่มให้ไข่อายุ 20-21 สัปดาห์ เมื่อไก่เริ่มไข่ ประมาณ 5% ของฝูง  ควรเปลี่ยนอาหารจากไก่ไข่สาวเป็นไก่ไข่ ควรมีโปรตีน 16%  อาหารต้องเพียงพอกับความต้องการ และการให้ผลผลิตของไก่ ไก่ระยะนี้ต้องการแคลเซียมมาก ประมาณ 4.6 กรัม/ตัวซึ่งให้ในอาหารหรือให้แคลเซียม  ความต้องการแคลเซียมจะขึ้นอยู่กับเปอร์เซ็นต์การไข่เป็นสำคัญถ้าเปอร์เซ็นต์การไข่สูงความต้องการแคลเซียมมาก  ถ้าเปอร์เซ็นต์การไข่ต่ำต้องการแคลเซียมต่ำเช่นกัน

   ไก่ไข่จะให้ผลผลิตสูงสุดในช่วงอายุ 25-30 สัปดาห์ และจะค่อยๆ ลดลงอย่างช้า ในกรณีเลี้ยงแบบกรงตับต้องจดบันทึกการไข่ทุกวัน  หรือถ้าเลี้ยงแบบปล่อยฝูงก็ต้องจดบันทึกจำนวนไข่ทุกวัน เพื่อคิดเปอร์เซ็นต์การไข่ ควรเก็บไข่อย่างน้อยวันละ 3 ครั้ง เพื่อป้องกันการเสียหาย  การให้ผลผลิตโดยทั่วไปจะให้ไข่ประมาณ 52 -60 สัปดาห์ การปลดไก่ออก ส่วนใหญ่จะทำเมื่อไก่ให้ผลผลิตไม่คุ้มทุน เช่น ให้ผลผลิตต่ำกว่า 60% ของฝูง

 6. การให้ผลผลิตของไข่ไก่  และคุณภาพของไข่ไก่ในแต่ละช่วงของการให้ไข่

 หลังจากไก่เริ่มไขแล้วจะมีการเปลี่ยนแปลงหลายอย่าง เช่น ความถี่ในการให้ผลผลิตไข่ ขนาดไข่  ขนาดตัวไก่ และประสิทธิภาพในการให้ผลผลิต   ในการให้ไข่ของแม่ไก่ในรอบ 1 ปี แบ่งเป็น  3 ระยะ คือ

  ระยะที่ 1 เป็นระยะที่ไก่ให้ไข่สูงสุด ความถี่การให้ไข่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ว   หลังจากฝูงไก่เริ่มไข่ได้  5 %จนกระทั่งผลผลิตไข่เพิ่มขึ้นสูงสุดเมื่อไก่ไข่ไปได้ประมาณ 2-3 เดือน ในระยะนี้ไก่มีการเจริญเติบโตและขนาดของไข่เพิ่มขึ้น ซึ่งอาจเปลี่ยนไปตามสภาพการจัดการ  การไข่ในระยะ นี้สิ้นสุดเมื่อไก่ อายุได้ประมาณ  10 เดือนครึ่ง หรือไข่ได้ประมาณ 5 เดือน

  ระยะที่ 2 เริ่มตั้งแต่ไก่ไข่ได้  5 เดือนไปจนถึงไข่ได้ 10 เดือน หรือเมื่อไก่ได้อายุ 15 เดือนครึ่ง เป็นระยะที่ไข่ร่างกาย  ขนาดไม่โตอีกแล้ว และไก่หยุดการเจริญเติบโตแต่อาจมีน้ำหนักเพิ่มขึ้นบ้างจากการสะสมของไขมันเป็นระยะที่ผลผลิตเริ่มลดลง 

   ระยะที่ 3 เป็นระยะสุดท้ายของการไข่ก่อนที่จะหยุดไข่  ระยะนี้เริ่มตั้งแต่ไก่ไข่ได้  10 เดือนจนกระทั่งไก่ผลัดขน ระยะนี้ใช้เวลาประมาณ 2 เดือน  การให้ผลผลิตลดลงจนกระทั่งไก่หยุดไข่เพื่อผลัดขน แต่ขนาดของไข่ไม่ได้ลดลง   หลังจากผลัดขนแล้วแม่ไก่จะเริ่มให้ไข่อีก การไข่ของแม่ไก่ในรอบปีที่ 2 และปีถัดๆไปจะเหมือนกับการไข่ในปีแรก  แต่ผลผลิตไข่สูงสุดนั้นจะต่ำกว่าปีแรก ระยะเวลาในการไข่สั้นกว่ารอบปีแรกประมาณ  20 %ไข่ที่ได้ในรอบปีที่ 2 จะมีขนาดใหญ่กว่าปีแรก แต่เปลือกบางกว่า

  

                                             บรรณานุกรม

เจริญโภคภัณท์,บริษัท.คู่มือการเลี้ยงไก่  ซีพี บราวน์.กรุงเทพมหานคร

ชวนิศนดากร  วรรณะและคณะ.2528.หลักการเลี้ยงสัตว์ทั่วไป.กรุงเทพมหานคร

ไชยา  อุ้ยสูงเนิน.2532.การเลี้ยงไก่ไข่.พิมพ์ครั้งที่ 4

 สมาคมส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์. ที่ระลึก   60   ปีสมาคมส่งเสริม                                                การเลี้ยงไก่ไข่แห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์.2543.ฟาร์มเลี้ยงสัตว์ทดลอง  ภาควิชาสัตวบาล คณะเกษตรศาสตร์  มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์  บางเขน กรุงเทพมหานคร

มานิตย์  เทวรักษ์พิทักษ์.2536.การจัดการฟาร์มสัตว์ปีก.พิมพ์ครั้งที่ 4.เชียงใหม่
สุพรีมฟีดส์,บริษัท.คู่มือการเลี้ยงไก่ไข่
ไสว  นามคุณ.2546.การเลี้ยงไก่ไข่.สำนักพัฒนาการปศุสัตว์และถ่ายทอดเทคโนโลยี กรมปศุสัตว์.       
                  กรุงเทพมหานคร
อานนท์  อินทพัฒน์.2542.การเลี้ยงไก่ไข่.อักษรสยามการพิมพ์.กรุงเทพมหานคร
อาร์เบอร์ เอเคอร์ส, บริษัท.253.คู่มือการเลี้ยงไก่ไข่ เอ เอ บราวน์.กรุงเทพมหานคร
www.dld.go.th/service/layer/manage.html